Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 328) (“Tebliğ”) 17 Ekim 2024 tarihli 32695 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Bu düzenlemeler, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na (GVK) ve ilgili diğer mevzuata dayanmaktadır. Tebliğ ile getirilen düzenlemeler neticesinde elden kira ödeme döneminin sona erdirilmesi amaçlanmıştır. Bu düzenlemeler, kira gelirlerinin beyanı, muafiyetler ve vergi hesaplama yöntemleri gibi konuları kapsamaktadır. Ev sahiplerinin, bu tebliğ çerçevesinde vergi yükümlülüklerini yerine getirmeleri kritik önem taşımaktadır. Tebliğ ile yapılan önemli görülen değişiklikler aşağıda dikkatinize sunulmuştur.
Tebliğ, 193 sayılı GVK’nın 66. maddesine atıfta bulunarak, mükelleflerin elde ettikleri kira gelirlerini beyan etme yükümlülüklerini düzenlemektedir. Bu kapsamda yapılan değişiklikler;
• İşbu Tebliğ’in Birinci Bölümünde ve 1. Maddesinin 2. fıkrasında;
“Bakanlığımıza verilen bu yetkiye istinaden, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri ile mükellef olmayanların gerçekleştirdikleri iş yeri ve konut kiralama işlemlerine ilişkin yapılacak tahsilat ve ödemelerin;
- 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununda tanımlanan bankalar,
9/5/2013 tarihli ve 6475 sayılı Posta Hizmetleri Kanununa göre kurulan Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi,
tarafından düzenlenen belgelerle tevsiki ile tevsik yükümlülüğüne uyulmaması durumunda tatbik edilecek cezai müeyyidelerin uygulanmasına ilişkin açıklamalar bu Tebliğin amaç ve kapsamını oluşturmaktadır.” şeklinde açıklamıştır.
Açıklanan işbu madde kapsamında; ev sahiplerinin / vergi mükelleflerinin taraflarına herhangi bir cezai müeyyide uygulanmaması için bahse konu kira ödemelerini yukarıda sayılan banka, posta veya telgraf üzerinden almaları önem arz etmektedir.
Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 328) İkinci Bölümünde Tevsik Zorunluluğunun Kapsamı Ve Ceza Uygulaması Düzenlenmiştir.
İşbu Tebliğ’in İkinci Bölümünün 2. Maddesinde;
- Konutlarda ve iş yerlerinde, konutunu ve iş yerini kiraya verenler ve bunları kiralayanların, kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerini bankalar veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi tarafından düzenlenen belgelerle tevsik etmelerinin zorunlu olduğu,
- Haftalık, günlük veya benzeri şekilde kısa süreli konut kiralamalarına ilişkin yapılan tahsilat ve ödemelerin de tevsik kapsamında olduğu,
- Konut ve iş yerini kiraya verenler ve bunları kiralayanların, kira bedeline ilişkin mahkeme ve icra yoluyla veya ayni olarak yaptıkları tahsilat ve ödemeler tevsik zorunluluğu kapsamında olmadığı,
- Hisseli gayrimenkullerin kiralanmasında, kira bedelinin tamamının kiraya verenlerden birine bankalar veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi aracılığıyla ödenmesi durumunda, tevsik zorunluluğunun yerine getirildiği kabul edildiği,
- Bankalar veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi aracı kılınmak suretiyle; para yatırma, havale, EFT, çek, banka ve kredi kartı gibi araçlar kullanılmak suretiyle yapılan tahsilat ve ödemeler karşılığında dekont veya hesap bildirim cetvelleri düzenlendiğinden, bu belgeler tevsik edici belge kabul edildiği, Bankaların internet şubeleri üzerinden yapılan ödeme ve tahsilatlar da aynı kapsamda olduğu, Kişilerin kira ödemelerini; banka şubelerine giderek T.C. kimlik numarası, vergi kimlik numarası, ad soyad/unvan bilgileri ve “kira ödemesi” açıklamasıyla kiraya verenin hesabına yatırması durumunda da tevsik yükümlülüğü yerine getirilmiş sayıldığı düzenlenmiştir.
Bu Yükümlülüğe Uyulmadığı Takdirde, Kiraya Veren Ve Kiracı İçin Uygulanacak Cezai Yaptırımlar Tebliğin 3. Maddesinde Belirtilmiştir.
Uymayan her bir kişi için, her işlem için özel usulsüzlük cezası kesilecektir:
- Birinci sınıf tüccarlar ve serbest meslek erbabı için 20.000 Türk lirasından,
- İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında 10.000 Türk lirasından,
- Yukarıda yazılanlar dışında kalanlar hakkında 5.000 Türk lirasından, az olmamak üzere işleme konu tutarın %10’u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir.
- Ancak, bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 20 milyon Türk lirasını geçemez.
Tevsik zorunluluğuna aykırı bir şekilde ödeme yapanların; durumu, ödemeyi takip eden beş iş günü içerisinde kendiliğinden idareye bildirmesi halinde, ödemede bulunan adına bu düzenleme uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilmez.
Tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etme zorunluluğuna uymayanlar için asgari ve azami miktarları belirtilmiş olan tutarlar ile ceza miktarları her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Kanun uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılarak uygulanır.
Tebliğ’in tamamına https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/10/20241017-5.htm adresinden ulaşabilirsiniz.
Saygılarımızla,
Balay, Eryiğit & Erten
